AHLAKİ DAVRANIŞLAR

Adalet, bir şeyi yerli yerine koymak, her hakkı hak sahibine vermektir. Haksızlıklardan uzak durmak,
orta yolu tutmak, tutum ve davranışlarda dengeli ve ilkeli olmaktır. Bir diğer anlamı ise davranış ve hükümde doğru olmak, hakka göre hüküm vermektir. Adalet aynı zamanda bireysel ve toplumsal hayatta birlik ve beraberliği, eşitlik ve doğruluk ilkelerine uygun bir şekilde davranmayı sağlayan ahlakibir erdemdir.
 

Adalet, karşılıklı saygı ve  sevginin gözetilmesi, hak

dağıtımı ve paylaşımında ölçülü olmak demektir. 

Bununla birlikte devlet vatandaşa, anne-baba çocu-

ğuna, öğretmen öğrencisine,eşlerin birbirlerine, bir

kimsenin arkadaş, dost ve akrabasına gereken

ilgiyi, sevgiyi, saygıyı göstermesi; patronun işçisine

hak ettiği ücreti vermesi âdil olmanın gereğidir.
 

Toplumda adalet olmadan düzen sağlanamaz. Eğer adalet yoksa sevgi, saygı gibi ahlaki değerler de bir anlam ifade etmezler. Âdil olmayan insan, eksik ve noksan sayılır. Böyle insanda bencillik ve kibir gibi kötü huylar kendini gösterir. Allah Teâlâ’nın isimlerinden biri de “çok âdil, asla zulmetmeyen, hakkaniyetle hükmeden, haktan başkasını söylemeyen ve yapmayan” anlamına gelen “el-Adl”dir. Allah Teâlâ, adaleti ve iyiliği emreder ve  

 

                “…Daima âdil davranın. Muhakkak ki Allah, âdil davrananları sever.” 

 

 

buyurur. Allah (c.c), adaleti gerçekleştirme sorumluluğunu da Müslümanlar’a yüklemiştir. Bu durum ayette

 

   

    “...Allah ... insanlar arasında hüküm verdiğiniz zaman, adaletle hükmetmenizi emreder.” 

 

şeklinde ifade edilmiştir. Peygamber Efendimiz (s.a.v), her konuda olduğu gibi hak ve adalet konusunda da bizim için örnektir. O, peygamber olmadan önce de haksızlıklara karşı çıkmıştır. Bu nedenle amacı ticarî ve sosyal hayatta adâleti hâkim kılma gayesine hizmet etmek olan “Hılfü’l-Fudûl” adlı bir topluluğa üye olmuştur.
 

Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) toplumda adaleti sağlamanın önemi hakkında

 

       “…İçindeki zayıfların, incitilmeden haklarını alamadıkları bir cemiyet iflâh olmaz…” 

 

buyurmuştur.

                                                                                               Müslüman hayatın her anında ve alanında                                                                                                       âdil olmalıdır. Her şeyden önce aile fert-                                                                                                         lerine karşı hakkaniyetli davranmalı, adalet-

                                                                                               ten ayrılmamalıdır. Çocukların, Cenâb-ı                                                                                                           Allah’ın birer emaneti olduğunu unutmamalı                                                                                                 ve cinsiyetleri sebebiyle çocuklar arasında                                                                                                       ayırım yapmamalıdır. Nitekim Peygamber                                                                                                       Efendimiz (s.a.v), çocuklara âdil davranmak                                                                                                   hususunda ümmetini uyarmıştır. Kız ile er-                                                                                                     kek çocuğa sırf cinsiyeti sebebiyle- farklı davranmamak ve birini diğerine tercih etmemek gerektiğini ifade buyurmuştur.
 

Adaletin zıddı ise zulümdür. Adaletin olmadığı yerde haksızlık, zulüm, kargaşa ve çıkar çatışması vardır. Bunlar da toplumdaki huzur ve barışı tehdit eden durumlardır. Zalimin en büyük zararı yine kendisinedir.
Bunun içindir ki Kur’an-ı Kerim’de sık sık;

 

                                                           “nefislerine (kendilerine) zulmedenler”

 

ifadesi zikredilir. Şahsi menfaatleri için hakkı ihlâl edenler, ancak kendi kuyularını kazmış olurlar. Sonunda o girdapta boğulup giderler.