AHLAKİ DAVRANIŞLAR

İsraf, gerçek ve meşru olanın dışına çıkmak, herhangi
bir işte normal olan sınırı aşmak, aşırıya kaçmak anlamında kullanılmaktadır. İsraf, ihtiyaçtan fazla tüketmek, gereksiz yere harcama yapmak, savurganlık yapmak gibi anlamlara da gelmektedir.
 

Dinimiz bizden her konuda dengeli olmamızı istemektedir. Bu nedenle başta yeme-içme, giyim-kuşam, araba, ev ve eşya gibi maddi ihtiyaçlar olmak üzere her türlü rızıktan yararlanırken aşırılıktan kaçınmayı emretmektedir. Ayet-i kerimelerde israf, “haddi (sınırı) ve ölçüyü aşmak” anlamında da kullanılmaktadır. Bu aynı zamanda inkârcıların bir özelliğidir. Çünkü onlar Allah’tan (c.c) gelen, helal ve haram ölçülerini tanımazlar. O ölçüleri işlerine geldiği gibi değiştirmeye kalkışırlar. Davranışlarında normal sınırı gözetmezler ve konulan ölçünün ötesine geçerler, aşırıya giderler.

 

                                                                            Ellerindeki malı, serveti,  imkânları veya parayı gerek-

                                                                            siz yere harcayanlar da bir  çeşit sınırı aşanlar, aşırı

                                                                            gidip dengeyi bozanlardır. Allah Teâlâ (c.c), her tür-                                                                                    lü  aşırılığı yermekte, müsrifleri sevmediğini:

​

​

                                                                                “Ey Âdemoğulları! Her  mescitte ziynetinizi takının                                                                                         (güzel ve temiz giyinin). Yiyin için fakat israf etmeyin.                                                                                                     Çünkü o, israf edenleri sevmez.”

 

​

                                                                             ayeti ile bildirmiştir.
 

                                                                               Savurganlık, israfın diğer adıdır. Allah (c.c), dünya
                                                                            nimetlerini insanlar ve diğer canlılar için var etmiştir.
                                                                             İnsanın Allah’ın (c.c) lütfettiği nimetleri kullanması,                                                                                  güzel giyinmesi, güzel yaşaması israf etmemek

koşuluyla helaldir. Allah Teâlâ, nimetlerini kullarında görmeyi sever. Bu nedenle Peygamberimiz (s.a.v): “Yiyiniz, içiniz, sadaka veriniz ve giyininiz. Ancak kibirlenmeyin ve israf etmeyin. Şüphesiz Allah Teâlâ, nimetinin eserini (görüntüsünü) kulunun üzerinde görmek ister.”buyurmaktadır. Ancak kişinin nimeti vereni bilip şükretmesi ve onları kullanırken ölçüyü kaçırıp savurgan olmaması gerekir.

 

İnsana emanet olarak verilen malı saçıp savurmak, gerekli yerlere harcamamak toplum-             daki ekonomik dengeyi bozar,insanlar arasındaki kıskançlığı artırır, kin ve düşmanlığa se-       bep olur. Bu nedenle her türlühaddi (sınırı)

aşmak, insanın veonun içinde yaşadığı toplu-

mun dengesini bozar ve onları huzursuzluğa

götürür. İster harcamalarda aşırılık olsun, is-

terse davranışlarda olsun sonuç aynıdır.
 

İsraf, hırs, kanaatsizlik ve zillet gibi kötü duy-

gu ve düşüncelerin kaynağıdır. Çünkü israf e-

den kişi, sürekli daha fazlasını ister. Elindeki-

lere şükretmeyi bilmez, daima şikayet eder

durur. Helal rızkını az bulur, gayr-ı meşrû o-

lup olmadığına aldırmadan daha çok kazanıp

harcama derdine düşer.
 

İsraf konusu ele alınırken dikkat etmemiz gereken
bir husus da malımızı “ne kadar” değil, “nereye”

harcadığımızdır.
 

Çünkü İslam âlimlerine göre, bir insan bütün malını-mülkünü Allah (c.c) yolunda infak etse de savurganlık yapmış sayılmaz; fakat gayr-ı meşrû bir iş için sadece birkaç kuruş bile harcasa “israf” etmiş olur.
 

İslam, insandan hayatın her alanında

dengeli olmasını istemektedir. İslam

ümmeti, orta yolu izleyen, dengeli ve

hayır yolları üzerinde olan bir üm-

mettir. Bu ümmetin mal konusundaki

tutumu da dengeli ve ölçülü olmalıdır.

Kur’an-ı Kerim, işte bu orta yola ve

sırat-ı müstakime işaret eder.

Hem aşırı harcamayı, hem de cimriliği

hoş görmez. Müslümanlar’a, “Eli sıkı

olma, büsbütün eli açık da olma. Sonra

kınanır ve çaresiz kalırsın.” ayeti ile uyarıda bulunur.
İsrafı sadece yiyecek-içecek, mal-mülk gibi maddi unsurlarla alâkalı olarak düşünülmemelidir. Giyim-kuşamda, içinde oturulan evde ve kullanılan eşyalarda olduğu gibi, zaman ve sağlık gibi nimetlerde de israf söz konusudur.
 

Bir insanın abdest alırken, suyu gereğinden fazla açması nasıl israfsa, sağlığını tehlikeye atması, zamanını doğru ve verimli kullanmaması da israf kapsamındadır. 

 

İnsan, elindeki nimetin veya elde ettiği fırsatların kendisi için bir sınav aracı olduğunu bilmelidir. Kendisinin çok da önemsemediği nimetlere çok sayıda insanın sahipolamadığını, dünyada milyonlarca insanın açlık, susuzluk ve yoksulluk içinde kıvrandığını unutmamalıdır. Allah Teâlâ’nın emanet olarak verdiği nimetlerde yoksulların hakkı olduğu bilinciyle hareket etmeli, israftan kaçınıp infaka yönelmelidir.